ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅੱਗਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਤੇ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ 'ਬਹੁਤ ਖਰਾਬ' ਦਰਜੇ ਤੇ

ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅੱਗਾਂ ’ਚ ਵਾਧਾ
ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ 10,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਪੁਲੀਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅੱਗਾਂ ਦਾ 50% ਘਟਨਾ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ “ਖਰਾਬ” ਤੋਂ “ਬਹੁਤ ਖਰਾਬ” ਦਰਜਿਆਂ ਵਿਚ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਉੱਚ ਸੰਘਣਤਾ ਦੇਖੀ ਗਈ ਹੈ।

ਅੰਕੜੇ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹਾਲਾਤ
ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ, 15 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ 17 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਦੇ 8,404 ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚੋਂ, 4,262 ਕੇਸ ਪਿਛਲੇ 14 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ। 3 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ 10 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ 2,479 ਕੇਸ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ 1,783 ਕੇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਹੋਏ। 12 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ 404 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 74 ਕੇਸ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ, 70 ਬਠਿੰਡਾ, 56 ਮੁਕਤਸਰ ਅਤੇ 45 ਮੋਗਾ ਤੋਂ ਸਨ। 2022 ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਤਰੀਕ ਨੂੰ 966 ਅੱਗਾਂ ਦੀ ਘਟਨਾ ਅਤੇ 2023 ਵਿੱਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ 1,150 ਸੀ।

ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅੱਗਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

2020: 83,002 ਮਾਮਲੇ
2021: 71,304 ਮਾਮਲੇ
2022: 49,922 ਮਾਮਲੇ
2023: 36,663 ਮਾਮਲੇ

ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਦਾਅਵੇ
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਗਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅੱਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਕਮਿਸ਼ਨ ਫੋਰ ਏਅਰ ਕੁਆਲਟੀ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ (CAQM) ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਦੋ ਉਪ ਕਮਿਸ਼ਨਰਾਂ ਅਤੇ ਦੋ ਸੀਨੀਅਰ ਪੁਲੀਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਵਿਆਖਿਆ ਮੰਗੀ।

ਜੁਰਮਾਨੇ ਅਤੇ ਕਾਰਵਾਈ
ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਿਯੰਤਰਣ ਬੋਰਡ (PPCB) ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ, 13 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ 3,846 ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ 1.30 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ 97.47 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਵਸੂਲ ਕੀਤੇ ਗਏ। 4,097 ਐਫਆਈਆਰ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ 3,842 ਲਾਲ ਐਨਟਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।

ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ Air Quality Index (AQI) “ਖਰਾਬ” ਤੋਂ “ਬਹੁਤ ਖਰਾਬ” ਦਰਜੇ ਵਿਚ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਰਾਜ ਦੀ ਹਵਾ ਘੱਟ ਦ੍ਰਿਸ਼ਤਾ ਵਾਲੇ ਧੂੰਧਲੇ ਤਹਬੰਦੀ ਨਾਲ ਢਕੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਹਾਦਸੇ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਤਾ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਤ ਸਵੇਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਬੇਹੱਦ ਖਰਾਬ ਹਨ।

ਨੰਬਰ ਘਟਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਹਾਲਾਤ ਸਧਾਰਨ ਹੋਣ ਵਿਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਲਾਂਕਿ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅੱਗਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟਣ ਲੱਗੀ ਹੈ, ਪਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਮਰਮਤ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ –