ਲੀਵਰ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਤੇ ਅਤਿ ਜ਼ਰੂਰੀ ਅੰਗ ਹੈ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਫਾਈ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪਾਚਨ ਤਕ ਹਰ ਇਕ ਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅੱਜਕਲ ਦੀ ਗਲਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਤੇਲ ਮਸਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਕਾਰਨ ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ (Fatty Liver) ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ (Fatty Liver) ਇੱਕ ਐਸੀ ਸਥਿਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੀਵਰ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਚਰਬੀ ਜਿਗਰ ਦੇ ਨਾਰਮਲ ਕੰਮਕਾਜ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੀਕ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜੋ ਨਿਯਮਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ ਦੇ ਆਰੰਭਿਕ ਲੱਛਣ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਾਰ ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ ਦੇ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲੱਛਣ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਪਰ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਥਕਾਵਟ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ ਜਾਂ ਲੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਆਦਿ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਲੀਵਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਆਮ ਆਦਤਾਂ
1. ਮਿੱਠੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ (Sugary Drinks)
ਸਾਫਟ ਡਰਿੰਕਸ, ਐਨਰਜੀ ਡਰਿੰਕਸ ਜਾਂ ਹੋਰ ਮਿੱਠੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਵਧੇਰੇ ਸੇਵਨ ਲੀਵਰ ‘ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਦਤ Fatty Liver ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕ ਜਾਂ ਮਿੱਠੇ ਜੂਸ ਪੀਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਇਸ ਆਦਤ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ।
2. ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਭੋਜਨ (Processed Foods)
ਡੱਬਾਬੰਦ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਰੈੱਡ, ਪੇਸਟਰੀ, ਕੇਕ, ਸੌਸੇਜ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਰਸਾਇਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਲੀਵਰ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਾਣੇ ਲੀਵਰ ਨੂੰ ਖਤਰਨਾਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ – ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਵਧ ਰਹੀ ਇਹ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਬਿਮਾਰੀ! ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਤਾਜ਼ਾ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ – ਤੁਰੰਤ ਜਾਣੋ
3. ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਅਤੇ ਤੇਲਯੁਕਤ ਖਾਣਾ
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵਧੇਰੇ ਮਸਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਤੇਲ ਵਾਲਾ ਭੋਜਨ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਲੀਵਰ ਦੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੌਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ liver inflammation (ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਸੋਜ) ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਧਾਰਣ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
4. ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਤਣਾਅ (Lack of Sleep & Stress)
ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਅਧੂਰੀ ਨੀਂਦ ਵੀ ਲੀਵਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਦਿਨ ਦਾ ਠੀਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਾ, ਨਿਯਮਤ ਨੀਂਦ (ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 8 ਘੰਟੇ) ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਲੀਵਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਲੀਵਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ
- ਮਿੱਠੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰੋ।
- ਬਾਜ਼ਾਰੀ ਜਾਂ ਡੱਬਾਬੰਦ processed food ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
- ਘਰੇਲੂ, ਹਲਕਾ ਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਖਾਓ।
- ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਸਰਤ ਕਰੋ।
- ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਧੂਮਪਾਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਨਿਯਮਤ ਨੀਂਦ ਲਵੋ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ।
ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਸਮਝਣਾ ਔਖਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਬਰਤੀ ਜਾਣ, ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ ਅਪਣਾਈ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਲੀਵਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲਣੀ ਸਾਡੀ ਸਰੀਰਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ – ਅਰਜੁਨ ਦੀ ਛਿੱਲ: ਦਿਲ ਦਾ ਰਾਜਾ, ਸਿਹਤ ਲਈ ਲਾਭਕਾਰੀ ਗੁਣ ਅਤੇ ਅਹਮ ਫਾਇਦੇ ਜਾਣੋ
ਮਰਦਾਂ ਲਈ Sperm ਗਿਣਤੀ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਤਾਕਤ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਜਾਦੂਈ ਪੌਦਾ! ਆਇਰਨ ਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦਾ ਭੰਡਾਰ
ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਾਲ ਸਫੈਦ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਹੱਲ: ਡਾਈਟ ਨਾਲ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ
