ਭਾਰਤੀ ਖੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਵੱਲੋਂ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ’ਚ ਕਮੀ
ਭਾਰਤੀ ਖੁਰਾਕ ਨਿਗਮ (FCI) ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਫ਼ਸਲੀ ਖ਼ਰੀਦ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਝੋਨੇ (paddy) ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ FCI ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਣੀ ਸਿੱਧੀ ਖ਼ਰੀਦ ਘੱਟਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਸਾਲ ਹੋਰ ਵੀ ਇਹ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।
2022-23 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਨਿਗਮ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ 2 ਲੱਖ ਟਨ ਝੋਨੇ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਲ 2023-24 ਦੌਰਾਨ ਸੂਬੇ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 1.19 ਲੱਖ ਟਨ ਝੋਨੇ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਹੋਈ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਦੇ 11 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੰਗਰੂਰ, ਮਾਨਸਾ, ਮੋਗਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ, ਅਤੇ ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ, ਵਿੱਚ FCI ਨੇ ਝੋਨੇ ਦਾ ਇੱਕ ਵੀ ਦਾਣਾ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦਿਆ।
ਪਿਛਲੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਅੰਕੜੇ
ਜਾਂਚੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ:
- 2016-17: 7.66 ਲੱਖ ਟਨ ਝੋਨਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ।
- 2020-21: 2.69 ਲੱਖ ਟਨ ਝੋਨਾ।
- ਪਿਛਲੇ 5 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ’ਚ ਹਾਲਤ: ਹਰ ਸਾਲ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਟਨ ਤੋਂ ਘੱਟ ਖ਼ਰੀਦ।
ਇਸ ਸਾਲ ਸੂਬੇ ਦੀਆਂ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 143.08 ਲੱਖ ਟਨ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਆਮਦ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 138.19 ਲੱਖ ਟਨ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਨਗਰੇਨ ਏਜੰਸੀ ਨੇ 56.38 ਲੱਖ ਟਨ ਝੋਨੇ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਕੀਤੀ, ਜਦਕਿ 35,285 ਟਨ ਝੋਨਾ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਖਰੀਦਿਆ।
FCI ਅਤੇ ਸੂਬਾਈ ਏਜੰਸੀਆਂ ’ਚ ਫ਼ਰਕ
FCI ਆਪਣੀਆਂ ਖ਼ਰੀਦ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਸੂਬਾਈ ਖ਼ਰੀਦ ਏਜੰਸੀਆਂ ਅਕਸਰ ਸਰਕਾਰੀ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਆ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਖੇਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸਮਾਨਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਆਖਰਾਂ ’ਚ ਅਸੰਤੋਸ਼
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ FCI ਤੋਂ ਦੁੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ’ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਨਿਗਮ ਵੱਲੋਂ ਝੋਨੇ ਦੀ ਘੱਟ ਖ਼ਰੀਦ ਅਤੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਖੱਜਲ-ਖੁਆਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਨੀਅਤ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਨਤੀਜਾ
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ FCI ਵੱਲੋਂ ਝੋਨੇ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਖ਼ਰੀਦ ਮੰਡੀ ਮਕੈਨਜ਼ਮ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਸਰਕਾਰੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ –
