ਝੋਨੇ ਦੀ ਉੱਚ ਉਪਜ ਲਈ ਬੀਜ ਦੀ ਚੋਣ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧੀਕਰਨ ਦੇ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ | Paddy Seed Selection and Treatment in Punjabi
ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਝੋਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਆਮਦਨ ਦਾ ਸਰੋਤ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਪਰ, ਵਧੀਆ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਕੇਵਲ ਨਰਸਰੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਬੀਜ ਦੀ ਚੋਣ ਅਤੇ ਬੀਜ ਸ਼ੁੱਧੀਕਰਨ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।
ਨਰਸਰੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀਜ ਦੀ ਚੋਣ – ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕੜੀ
ਕਣਕ ਦੀ ਕਟਾਈ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਝੋਨੇ ਦੀ ਨਰਸਰੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰ ਅਗਰੋਨੋਮਿਸਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਰਹਿਤ ਨਰਸਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਿਰਫ਼ ਉਚਿਤ ਅਤੇ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੇ ਬੀਜਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਇਹ ਪੌਦੇ ਦੀ ਉਗਣ ਦੀ ਦਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਸਲ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਦਾ ਝੋਨਾ – ਦੇਸ਼ੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ
ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀਆਂ ਝੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੀ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਗ (Demand) ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਨਰਸਰੀ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿਚ ਬੀਜ ਦੀ ਪੱਕੀ ਚੋਣ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧੀਕਰਨ ਇੱਕ ਅਹੰਕਾਰਪੂਰਨ ਕਦਮ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ – ਕੱਦੂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਅਪਣਾਓ ਇਹ ਘਰੇਲੂ ਘੋਲ – ਵੇਖੋ ਨਤੀਜੇ ਸਿਰਫ 15 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ
ਬੀਜ ਸ਼ੁੱਧੀਕਰਨ – ਇੱਕ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਦਮ
ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਨਮਕ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਨ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਮਾੜੇ ਬੀਜ ਪਹਚਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਬਲਕਿ ਬੀਜ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਰਹਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨਰਸਰੀ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੁੱਖ ਫਸਲ – ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਉਪਜ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਬੀਜ ਸ਼ੁੱਧੀਕਰਨ ਦੀ ਤਕਨੀਕ – ਖੇਤੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੋ
ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਡਾ. ਆਈ.ਕੇ. ਕੁਸ਼ਵਾਹਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਅਪਣਾਓ:
- 10 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ 200 ਗ੍ਰਾਮ ਨਮਕ ਮਿਲਾਓ।
- ਇਸ ‘ਚ 3 ਕਿਲੋ ਝੋਨੇ ਦਾ ਬੀਜ ਪਾਓ।
- ਜੇਹੜੇ ਬੀਜ ਪਾਣੀ ਉੱਤੇ ਤੈਰਦੇ ਹਨ (ਮਾੜੇ ਹਨ), ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਓ।
- ਬਾਕੀ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਧੋ ਕੇ, 5 ਗ੍ਰਾਮ/ਲੀਟਰ ਦੇ ਅਨੁਪਾਤ ‘ਚ Carbendazim (ਕਾਰਬੈਂਡਾਜ਼ਿਮ) ਅਤੇ Mancozeb (ਮੈਨਕੋਜ਼ੇਬ) ਦੇ ਘੋਲ ਵਿੱਚ 10 ਘੰਟੇ ਲਈ ਭਿਓ ਦਿਓ।
- ਭਿੱਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਛਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਕਾਓ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨਰਸਰੀ ਵਿੱਚ ਬੀਜੋ।
ਉਪਜ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰੀਕਾ
ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮਜਬੂਤ ਪੌਦੇ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ disease-free crop (ਬਿਮਾਰੀ ਰਹਿਤ ਫਸਲ) ਅਤੇ better yield (ਵਧੀਆ ਉਤਪਾਦਨ) ਦੀ ਭਰੋਸਾ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਮੇਂ-ਸਿਰ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਬੀਜ ਸਫਾਈ, ਨਰਸਰੀ ਦੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਨੂੰ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਝੋਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਬੀਜ ਦੀ ਚੋਣ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧੀਕਰਨ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਹ ਇੱਕ ਐਸਾ ਕਦਮ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਆਉਣ ਵਾਲੀ Paddy Crop (ਝੋਨਾ ਫਸਲ) ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦਾ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅਧਾਰ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ – ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਮੱਛਰ, ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅਪਣਾਓ ਇਹ 2 ਘਰੇਲੂ ਤੇ ਸਸਤੇ ਉਪਾਅ
ਸਾਗਵਾਨ ਤੋਂ ਵੀ ਮਹਿੰਗੀ ਵਿਕਦੀ ਹੈ ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੀ ਲੱਕੜ, ਖੇਤੀ ਕਰਕੇ ਕਮਾਓ ਵੱਡਾ ਮੁਨਾਫਾ – ਜਾਣੋ ਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ
